Öğretmenlerin Haftalık Ders Dağılımında Eşitlik Olmalıdır

İlköğretim yönetmeliğinde ve öğretmenlerin ders-ek ders yönetmeliğinde bu soruyu doğrudan doğruya ceaplayan bir hüküm yok. Ortaöğretim yönetmeliğinde ise var:

"MADDE 12 – (1) Haftalık ders programı, öğretim yılı başında veya ders yılı içinde okul yönetimince hazırlanır. Bu programda yönetici ve öğretmenlerin okutacakları derslerin gün ve saatlere göre dengeli dağılımı yapılır ve ilgililere yazılı olarak imza karşılığı duyurulur.

(2) Haftalık ders programı düzenlenirken:

a) Kurumun eğitim ortamı, öğretmen durumu, fiziki şartlar ile pedagojik esaslar göz önünde bulundurulur.

b) Dersler, özelliklerine göre üst üste veya haftanın belirli günlerine dengeli olarak dağıtılır. Bayrak törenleri dikkate alınarak beden eğitimi ve müzik derslerinin haftanın ilk ve son iş gününe konulmasına özen gösterilir.

c) Programda teorik ve uygulamalı derslere aynı günde yer verilmesi durumunda, teorik derslere öğleden önce, uygulamalı derslere ise öğleden sonraki saatlerde yer verilmesine özen gösterilir."

Yorum: Dal öğretmenlerinin bir haftada girebileceği ders saati toplamı 30'u geçemez. Öğretmenlerin bir haftada 5 iş günü vardır. O halde normal şartlarda bir öğretmen günde 6 saatten fazla derse girmemelidir. Ancak ikili eğitim, seçmeli derslerin tasnifi-tanzimi vs sebeplerden dolayı öğretmene zorunluluk halinde 8 saat ders verilmesi mümkün görünmektedir. Bir öğretmene aynı gün içinde 8 saat ders verilecekse ve 20-25 öğretmen olan bir okulda bir iki öğretmene günde 8 saat ders veriliyor, diğerlerine haftanın bütün iş günlerine dengeli dağıtım yapılmıyorsa adalet ve hakkaniyet ilkeleri çiğnenmiş olur. Bu durumda öğretmenin itiraz hakkı vardır.

Öğretmenler Günlerinin Boşaltılmasını Talep Edebilirler

Öğretmenler haftanın mevcut tüm ders saatlerini doldurmuyorsa boş gün talebinde bulunabilir.Eğer okulda başka öğretmenlerin idareler tarafından günleri boşaltılıyor da başka bir öğretmenin ki boşaltılmıyorsa bunun eşitlik ilkesine de aykırı olduğunu belirterek konuya giriş yapmak istiyorum.Özellikle birçok öğretmenden gelen şikayetler , ders saatleri az olmasına karşın derslerinin tüm haftaya dağıtıldığı yönünde oluyor.Bu yönde benimle konuşan öğretmen arkadaşların diğer yakındığı durum ise başka öğretmenlere ders saatleri ile doğru orantılı olacak şekilde ders programlarının hazırlandığı ve boş günleri oluşturulmasına rağmen kendilerine özellikle tüm haftaya derslerini  yayıldığı yönünde.Hatta birçok idareci istediğimiz gibi ders programını hazırlarız diye öğretmenlere karşı tavır takınmaktadır.Bu tavır ancak kendilerine zarar verir çünkü okul onların yönetimine verilmiştir fakat okulun padişahı değillerdir ,yani keyfi olarak “ben istediğime ders veririm istediğimin gününü boşaltırım, istemediğime de vermem “  şeklinde yaklaşımın hiçbir etik kuralında yeri yoktur.Ast-üst ilişkisinde memurlar arasında ayrımcı hareketler mobbing’in bile temeli sayılabilir daha da ilerisi zaten psikolojik şiddet anlamına giren mobbing konusuna girer çünkü ast-üst normlar hiyerarşisine göre üst astları arasında ayrımcılık yapamaz idari tasarrufunu tüm ast çalışma arkadaşları için kullanmak zorundadır.

  Önceki yazılarda da belirttiğim bir konuya tekrar parmak basmak istiyorum. Millî Eğitim Bakanlığı Yönetici Ve Öğretmenlerinin Ders Ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Karar’ın 20. Madde 1. Fıkrasında “Her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumları müdürleri; kendi okul ve kurumlarında görevli öğretmenlere alanlarındaki dersler ile ilgili öğretmenin girebileceği diğer alanlardaki dersleri dengeli olarak dağıttıktan sonra, aylık karşılığı ders saatini dolduramayanlar ile dağıtılamayan alan derslerini en geç 15 gün içinde millî eğitim müdürlüğüne, (büyükşehir belediyesi bulunan merkezlerde il millî eğitim müdürlüğüne) yazılı olarak bildirmekle yükümlüdür.”  İfadesinden de görüleceği üzere derslerin dağıtımında öğretmenlerin alanlarındaki ve girebileceği diğer alanlardaki dersler dengeli olarak dağıtılması gözetilmektedir.Yani  her okul müdürü okuldaki öğretmenlere dersleri dağıtırken dengeli dağıtmakla yükümlüdür.Öncelikle her öğretmenin kendi alanında gireceği dersleri daha sonrada öğretmenin girebileceği diğer alan derslerini dağıtması gerekiyor.Bu dersleri dengeli dağıtırken müdürün düşüncesi aylık karşılığı okutması gereken ders saatlerini dolduracak şekilde planlamaları gerekir ve varsa  zorunlu gireceği ekdersleri de gözetip planını yapması gerekir ve bu plan yine dengeli ve eşitlik ilkesine göre yapılması gerekir.

  Bir okulda öğretmenlerin ders saatlerine göre herhangi bir günü boşaltılabilecek uygunluktaysa bunun yapılmamasının geçerli bir nedeni olmalı ve kamu yararı gözetilmelidir.Hele ki okulda başka bir öğretmenin veya öğretmenlerin ders saatlerine göre boşaltılmış ise diğer öğretmenlerinde bu uygulamayı isteme hakkı var.Ayrıca Millî Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Eğitim Ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliğinin Ders yılı süresi ve haftalık ders programı başlıklı 5. Madde 2. Fıkrasında yazılı bulunan “Haftalık ders programı, öğretim yılı başında ve gerekli hâllerde ders yılı içinde okul yönetimince hazırlanır. Bu programda yönetici ve öğretmenlerin okutacakları derslerin gün ve saatlere göre öğretmenlerin mazeretleri de dikkate alınarak dengeli olarak dağılımı yapılır ve ilgililere imza karşılığı duyurulur.” İfadesine göre öğretmenler mazeretlerine göre de ders programı hazırlanması gerekir mazeret konusunda herhangi bir açıklama yapılmadığı için dilekçe hakkını kullanarak mazeretini belirten öğretmenin dersleri ayarlanmalıdır.Dikkatinizi çekmek isterim ki yine bu yönetmelikte de ders saat ve günlerinin dengeli dağılımı yapılması hususuna yer verilmiştir.

  Hele ki okulda ders programı hazırlanırken öğretmenler arasındaki iç barışı bozacak ve adaletsizliğe neden olacak uygulamalardan kaçınılması gerekir aksi takdirde eğitimin yönetim işleri gittikçe zamanla sekteye uğrar ve dolayısı ile de eğitim verimini de düşürecektir.

  Ders saatlerine göre haftanın belli bir gününü boşaltmak isteyen öğretmenler dilekçe hakkını kullanarak idareye başvurabilir ve bahsettiğim konulara göre de idarenin mantık dairesi çerçevesinde talebe karşılık vermesi gerekir.Sırf benim dediğim olacak mantığından uzak davranması gerekir.

  İlgili mevzuatlar çerçevesince de idare ders programlarını yaparken tüm öğretmenleri gözeterek ve bazı mazeretlerini de gözeterek ve okuldan sıkılmasına sevk etmeyecek şekilde düzenlemesi ve dengeli dağıtması gerekir.Bu arada eğitim yönetici arkadaşlara teknolojik bir uygulamayı hatırlatmak isterim.Teknolojik çağın idarecilere sunduğu fırsatlardan biri de ders programı uygulamasıdır.Sizler öğretmenin girebileceği dersleri yazıyorsunuz ve boşaltabileceğiniz gün veya saatleri kapatıp birkaç denemeden sonra ders programını ayarlıyorsunuz.Bir öğretmenin boş boş oturmasının eğitime hiçbir katkısının olmadığının altını çizerek “ okulda boş oturan öğretmen görmek size nasıl bir duyguya sevk eder ? “ diyerek sözlerimi sonlandırıyorum.

 

Sedat  DEGER /Eğitimci Yazar

https://twitter.com/sedatdeger09