-Liselerde Şubeler Olmayacak, Derslere Göre Sınıflar Olacak- Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, lise öğrencilerinin
hayatını önemli ölçüde değiştirecek olan yeni projelerini açıkladı. “Zamanın
ruhu bizden başka bir şey yapmamızı istiyor” diyen Selçuk’un açıkladığı yeni
sisteme göre ders saatleri azalıyor. 9’uncu sınıflarda 15-16 olan akademik ders
sayısı 8’e, 12’nci sınıflarda 12-15 olan ders sayısı da 7’ye indirilecek.
Öğrencilerin sosyal ve duygusal becerilerini geliştirmek için haftalık 5
saatlik zaman dilimleri planlanacak. Bakan Ziya Selçuk’un açıkladığı
değişilikler 2020 yılının eylül ayından itibaren 9’uncu sınıftan başlayarak
kademeli olarak uygulanacak. Fen, imam hatip, sosyal bilimler ve meslek liseleri
de bu omurgada yapılandırılacak. Bakan Selçuk’un, Borusan Asım Kocabıyık
Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi konferans salonunda düzenlenen ‘Lisede Ne
Yaptık? Ortaöğretim Tasarım Tanıtım Toplantısı’nda açıkladığı yeniliklerin
detayları şöyle:
DERS SAYILARI AZALIYOR
Öğrencilerin öğrendiklerini araştırma ve uygulama
imkânlarına zaman bulamadıkları için ders sayıları azaltılacak. 9’uncu
sınıflarda ders sayısı 15-16’dan 8’e, 10’uncu sınıflarda 15-16’dan 10’a,
11’inci sınıflarda 12-15’ten 10’a, 12’nci sınıflarda 12-15’ten 7’ye
indirilecek. Bilgilerin kalıcı olmasını sağlamak, öğrencilerin ilgi ve
meraklarını geliştirmek için lise modeli disiplinler üstü derslerle
desteklenecek. Yeni sistemin 9’uncu sınıf ders kitapları ve materyallerinin üretilmesine
ise başlandı.
ŞUBELER KALDIRILIYOR
Mevcut sistemde öğrenciler 10’uncu sınıfta alan seçip
11’inci sınıfta sayısal, sözel, eşit ağırlık gibi alanlarda okuyorlardı. Bu
alanlar ortadan kalkacak. A, B, C, D gibi sınıf şubeleri olmayacak.Öğrenciler
dersin işlendiği sınıfa gidip, eğitimlerini alacaklar. Öğrenciler ilgi ve
yeteneklerine uygun dersleri seçecekler. Bunun için bir ‘ders seçme robotu’
geliştirildi. Öğrenciler isimleriyle bu robota girebilecek. Her kademede ortak
dersler ve bilim grupları olacak. Bir bilim grubundan kaç tane seçmek zorunda
olduğu ya da seçip seçmeyeceği belirlenecek. Öğrenciler bu bilim gruplarından
istedikleri dersi seçebilecek. Örneğin 10’uncu sınıflar için ortak derslerin
dışında fen bilimleri, sosyal ve beşeri bilimler, yabancı dil, matematik ve
seçmeli dersler olmak üzere bilim grupları belirlendi. Tüm 10’uncu sınıflar
ortak ders olarak belirlenen Türk dili ve edebiyatı, din kültürü ve ahlak
bilgisi, bilgi kuramı ve uygulamaları dersleri alacak. Fen bilimleri grubunda
bir öğrenci fizik ve biyoloji seçerken, başka bir öğrenci sadece fizik
seçebilecek.
BİLGİ KURAMI 11-12’LERE ZORUNLU
‘Bilgi Kuramı’ dersi 11 ve 12’nci sınıflarda zorunlu
olacak. Bu dersle öğrencilerin bilginin doğası üzerine yoğunlaşmaları
sağlanarak, bilgilerin nasıl elde edildiğinin sorgulandığı, doğruluğunun kanıt
temelli gerekçelendirildiği becerilerin kazandırılması hedefleniyor. Diğer
akademik dersler de Bilgi Kuramı ile ilişkilendirilerek sorgu temelli bakış
açısı edinilmesi sağlanacak.
Akademik dersler Akademik Gelişim Programı (AGEP)
adıyla anılacak. Anadolu liselerinde bir haftada 9 ve 11’inci sınıflarda 35,
12’nci sınıflarda ise rehberlik ve sertifika çalışmaları hariç 24 ders saati
olacak. Öğrencilerin sosyal ve duygusal becerilerini geliştirmek için Hayal-Etkinlik-Yaşam
(HEY) temalarında çalışmalarla değerlendirilmek üzere haftalık 5 saatlik zaman
dilimleri planlanacak. Bu zamanlarda öğrenciler tasarım ve uygulama
becerilerini geliştirecek etkinlikler yapacak ve toplumsal fayda çalışmalarıyla
yaşamla ilişki kurmaları sağlanacak. 9 ve 11’inci sınıflarda haziran ayları
ağırlıklı olarak portfolyo, sunum ve değerlendirme çalışmalarına ayrılacak.
Lisenin ilk üç yılında haftalık okul zamanı 35 saati AGEP, 5 saati HEY olmak
üzere toplam 40 saat olarak planlanacak.
YÜKSEKÖĞRETİME HAZIRLIK
12’nci sınıfta haftalık çizelge akademik ders saatleri
24, proje ve sertifika çalışmaları 6, destek ve rehberlik çalışmaları da 10
olmak üzere toplam 40 saat olarak planlandı. Lisenin 12’nci sınıfı ise
öğrencilerin bir anlamda tercihlerini, planladıkları kariyerlerine uygun ders
seçimiyle yapacakları bir sınıf düzeyi olarak düşünüldü. Üniversite öncesinde
öğrenciler, seçecekleri disiplinler üstü kariyer dersleriyle hem bir üst eğitim
kademesine daha kararlı bir seçim yaparak geçecek hem de ilgi ve yetenekleri
temelinde iş dünyasıyla buluşmaya hazırlanacaklar. Örneğin matematik ağırlıklı
dersler grubunda, finansal matematikten, veri analizi ve optimizasyondan,
matematik uygulamalarından, biyoteknolojiden, fen ve teknoloji grubunda,
geleceğin enerji sistemleri, malzeme bilimi, yapay zekâ uygulamaları,
nesnelerin internete uygulamaları, çevresel güçlüklere yaratıcı yaklaşımlar,
akıllı şehirler ve insanlığın geleceği, sosyal güçlüklere yenilikçi
yaklaşımlar, davranışsal ekonomi, uygulamalı hukuk, sosyal medya ve kültür,
insan haklarının gelişimi, doğası, güç, egemenlik ve uluslararası ilişkiler,
tasavvuf edebiyatı, İslam felsefesi, insan makine etkileşimi gibi birçok ders
yer alacak.
ÖĞRENCİLERİ 2040’LARA HAZIRLIYORUZ
MİLLİ Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, tanıtım toplantısındaki konuşmasında
şu mesajları da verdi: “Ortaöğretim tasarımıyla ilgili çalışmayı sadece bir
ders çizelgesi olarak görmek doğru değil. Bu tasarımı, toplumun tüm
paydaşlarıyla birlikte ve uzmanlarla aylar süren çalışmayla hazırladık.
BİR BAŞKA ÇAĞA GİDİYORUZ
Öğretmen eğitimine çok büyük yatırım yaptık. Çünkü
böyle bir sistemi ortaya koyabilmenin öğretmene bağlı olduğunu, eğer öğretmen
eğitimi hakkıyla yapılmazsa sistemi sürdürmenin çok mümkün olmadığını
biliyoruz. Bugün ilkokula başlayan çocuklar 2040’lara doğru iş hayatına
atılacaklar. Gençleri neye hazırlıyoruz? Eğer biz bu sorunun cevabını şimdiden
vermezsek, neyle karşılaşacağımız son derece kritik. 2040’lara doğru yeni ve
çok farklı bir çağ geliyor. Biz öğrencileri bu çağa hazırlıyoruz. Tekillik
dediğimiz biyolojik, fiziksel, ve dijital olanı aynı bedende bütünlemeyi
hedefleyen yeni bir çağ geliyor. Beynimize çiplerin konulduğu, damarlarımızda
nano-robotların dolaştığı bir başka çağa doğru gidiyoruz.”
EĞİTİMCİ GÖRÜŞLERİ
SINAVIN AMAÇ DEĞİL ARAÇ OLMASI ÖNEMLİ
Özgenur Korlu (Eğitim Reformu Girişimi Araştırmacısı):
Açıklamada sınavların amaç değil araç olacağının belirtilmesi önemliydi.
Ortaöğretimde, okullar arası başarı farkı ve sınav baskısı yüksek. İyileştirme
yapılacağını görmek olumlu. 2019-2020 yılında başlayacak bu dönüşüm sürecinin
kademe kademe gerçekleştirileceği ve her aşamada öğretmen eğitiminin merkezde
olacağı da belirtildi. Eğitim Reformu Girişimi olarak, başta öğretmenler olmak
üzere tüm paydaşların eğitim politika yapma ve uygulama süreçlerine etkin
katılımlarını ve sürece dair bilgilendirilmelerini önemsiyoruz. Devletin
finansman anlamında da eğitim politikalarına desteğinin devam etmesi ve
kamuoyunun finansman boyutuyla ilgili bilgilendirilmesi çok önemli olacak.
DEĞİŞİKLİKLER OLUMLU
Necati Yener (Cağaloğlu Anadolu Lisesi Müdürü): Olumlu
değişiklikler. Yıllardır yapılmasını savunduğunuz değişimler. İnşallah
uygulamada gecikmeler ve süreçte ciddi aksaklıklar olmaz. Ders sayısının
azaltılmış olması olumlu bir gelişme. Öğrenciye ilgi duyduğu dersleri seçme
fırsatı verilmesi akademik ve sosyal açıdan verimli olacaktır. Proje ve
uygulamaların artacak olması çok önemli. İşin hep teorik kısmında kaldık.
Pratik kısmını ihmal ediyoruz.
ÖĞRETMENLER SİSTEMİ İYİ OKUMALI
Ali Fuat Güney (Kadıköy Anadolu Lisesi Müdürü):
Kazanım odaklı eğitim sisteminden yetkinlik kazandırma odaklı bir eğitim
sistemine geçiliyor. Öğrencileri üniversite sınavına hazırlayan sistemden
öğrenciyi, özelliklerini ve yeteneklerini keşfederek gelecekteki meslek ve
gelişim odaklarına uygun üst öğrenime hazırlamak amaçlanıyor. Esas uygulayıcı
olan okul yönetimi ve öğretmenlerin bu sistemi iyi okuması ve uygulayacak bilgi
ve beceriyi edinmesinde ciddi ihtiyaç bulunuyor.
KARİYER OFİSLERİ KURULACAK
Öğrencilerin lise dönemi boyunca kendilerini
tanımaları ve yaşamın diğer aşamalarını daha etkili yönetmelerini sağlamak
üzere her okula ‘kariyer ofisleri’ kurulacak. Kariyer ofisleriyle öğrencilerin,
tüm alanlardan seçecekleri derslerle daha dengeli bir müfredat içinde
kendilerini yetiştirmeleri hedeflenecek. Başta sertifika programları olmak
üzere öğrencilerin okul içi ve okul dışında edinmeleri gereken beceri alanları
müfredat içine alınarak okul zaman planlamasına dahil edilecek. Bu ofislerde
gönüllü öğretmenler yer alacak. Bu öğretmenlere üniversiteler sertifika
verecek. Öğretmen eğitimlerinin yapılması ve sertifikasyonu ile ilgili
çalışmalar ise başladı.
GELECEK YIL 12’NCİ SINIFLAR RAHATLAYACAK
MİLLİ Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, önümüzdeki öğretim
yılında yani 2019-2020’de 12’nci sınıfta olan ve üniversiteye hazırlanan
öğrenciler için o senenin rahatlatılması ilgi, yetenek ve merakların dikkate
alınması, öğrencilerin şikâyet ettiği birçok unsurun ortadan kaldırılmasıyla
ilgili bir hazırlık yapıldığını da söyledi. Bakan Selçuk, “Bu hazırlığımız
bitti. Ama bugünün konusu olmadığı için onu daha sonra kamuoyu ile
paylaşacağız. Sadece şunu bilin. Önümüzdeki sene 12’nci sınıfa geçecekler şu
anda tasarımını ortaya koyduğumuz ortaöğretim yapısının aynısı olmasa da büyük
bir rahatlama, daha işlevsel, daha fonksiyonel bir durumla karşı karşıya gelecekler”
dedi.
YENİ SİSTEMİN İLK SINAVI 2024’TE
OKULLAR arasındaki imkân farklılıkları azaltılarak,
sınav baskısı düşürülecek. Sınav amaç değil araç haline getirilecek.
Yükseköğretim Kurulu (YÖK) ile görüşmeler yapılarak, yeni bir sınav modeli
üzerinde çalışılacak. Sınav, ilk kez yeni ortaöğretim sistemi tüm kademelerde
uygulamaya konulduğunda 2024’te uygulanacak. Liselerde Şubeler Olmayacak, Derslere Göre Sınıflar Olacak
